CEO Ne Demek?
İcra kurulu başkanı olan CEO, birincil sorumlulukları büyük kurumsal kararlar vermek, bir şirketin genel faaliyetlerini ve kaynaklarını yönetmek, yönetim kurulu ve kurumsal operasyonlar ile şirketin halka açık yüzüdür. Yönetim kurulu ve hissedarları tarafından bir CEO seçilir.
CEO’ların Genel Özellikleri
Bir CEO’nun rolü, şirketin büyüklüğü, kültürü ve kurumsal yapısına bağlı olarak, bir şirketten diğerine değişir. Büyük şirketlerdeki CEO’lar, tipik olarak yalnızca çok üst düzey stratejik kararlarla ve şirketin genel büyümesini yönlendirenlerle ilgilenir. Daha küçük şirketlerde, CEO’lar genellikle daha pratiktir ve günlük işlevlerle ilgilenir. CEO’lar, organizasyonlarının tonunu, vizyonunu ve bazen de kültürünü belirleyebilirler.
Halkla sık sık iletişimde olmaları nedeniyle, bazen büyük şirketlerin CEO’ları ünlü olur. Mesela Facebook CEO’su Mark Zuckerberg bugün bir aile ismi. Benzer şekilde Apple’nin kurucusu ve CEO’su Steve Jobs, 5 Ekim 2011’deki ölümünün ardından, onunla ilgili belgesel filmlerinin patlamasıyla ortaya çıkan, küresel bir simge haline geldi. Coca Cola’nın yönetim kurulu başkanı ve CEO’su Muhtar Kent gibi Amerika’da etkili pek çok Türk CEO’da mevcut.
CEO-COB ve CFO Arasındaki Farklar
C Düzeyinde Karışıklık
Bir kuruluş içindeki yönetici düzeyindeki pozisyonlar söz konusu olduğunda, atanan başlıklar ve her biriyle ilişkili işlevler, hızlı bir şekilde karıştırılabilir. Örneğin, küçük kuruluşlar veya hala başlangıç ya da büyüme aşamalarında olan kuruluşlar için CEO ayrıca CFO ve baş işletme görevlisi COO gibi görevlerde bulunabilir.
Bu, aşırı çalışan bir yöneticiden bahsetmemek için netlik eksikliğine yol açabilir. Tek bir yönetici düzeyindeki bir kişiye, birden fazla görev atamak, bir işletmenin sürekliliğine zarar verebilir ve sonuç olarak uzun vadeli karlılığı olumsuz yönde etkileyebilir.
CEO ve COB Arasındaki Farklar
CEO, bir şirketin operasyonel yanlarını yönetir, yönetim kurulu şirketi bir bütün olarak yönetirken, yönetim kurulu başkanına kurul başkanı (COB) denir. Kurul, CEO’nun kararlarını geçersiz kılma yetkisine sahiptir, ancak yönetim kurulu başkanının kurulu geçersiz kılma yetkisi yoktur.
Bunun yerine, başkan diğer yönetim kurulu üyeleriyle bir akran olarak kabul edilir. Bazı durumlarda, CEO ve yönetim kurulu başkanı aynı kişi olabilir, ancak birçok şirket, bu rolleri iki kişi arasında paylaşır.
CEO ve CFO Arasındaki Fark
CFO, bir şirketin baş mali işler görevlisidir. CEO’lar, genel operasyonları yönetirken, CFO’lar özellikle finansal konulara odaklanır. Bir CFO, bir şirketin finansal güçlü yönlerini analiz eder ve finansal zayıflıkları iyileştirmek için önerilerde bulunur. CFO ayrıca nakit akışını izler ve yatırımlar ve sermaye yapıları gibi bir şirketin finansal planlamasını denetler. Yönetici ile Süpervizör Arasındaki Fark Nedir?
CEO Değişikliğinin Şirkete Etkisi
Yeni bir CEO bir şirketi devraldığında, hisse senedinin fiyatı herhangi bir nedenden ötürü değişebilir. Ancak, bir hisse senedinin performansı ile yeni bir CEO’nun duyurulması arasında pozitif bir korelâsyon yoktur.
Bununla birlikte, CEO’daki bir değişiklik genellikle, özellikle planlanmadığı zaman, yukarı yönlü olmaktan daha aşağı yönlü risk taşır. Örneğin; hisse senedinin fiyatı, pazarın yeni CEO’sunun şirketi yönetme kabiliyetine ilişkin algısına bağlı olarak yükselebilir ve düşebilir. Yönetim değişikliği geçiren bir hisse senedine yatırım yaparken dikkate alınması gereken faktörler, gelen CEO’nun gündemini, kurumsal stratejiyi daha kötüsü için değiştirip değiştirtmeyeceği ve şirketin C-paketinin geçiş aşamasını ne kadar iyi yönettiğidir.
Yatırımcılar, şirket endüstrisinin dinamiklerini ve şirketin karşılaşabileceği belirli zorlukları bilen yeni CEO’lar ile daha rahat olma eğilimindedir. Tipik olarak, yatırımcılar hissedar değeri yaratmak için yeni bir CEO’nun geçmişini değerlendireceklerdir. Bir CEO’nun itibarı pazar payını artırma, maliyetleri azaltma veya yeni pazarlara açılma gibi alanlarda yansıtabilir.
CEO’nun Görevleri Nelerdir?
Bir CEO, kendi örgütünün en yüksek rütbeli üst yöneticisi ve karar vericisidir. Bir şirketin üst düzey yöneticilerinin görevleri geniş kapsamlı olabilir. Şirketin stratejik bir yönüne karar vermekten ve rakiplerin neler yaptığının farkındalığını korumaya kadar, CEO’ların işletmenin başarısını sağlamak için üst düzeyde liderlik etmeleri, yönetmeleri ve faaliyet göstermeleri gerekmektedir.
Bir CEO’nun Üstleneceği Bazı Önemli Görevler Şunlardır:
Şirket İçin Stratejik Bir Yön Belirleme
Bir şirketin stratejik yönü, değerlerini, misyonunu, vizyonunu, yönünü ve genel stratejisini içerebilir. Tüm parçaların nasıl bir araya geldiğini, bir planı nasıl uyguladığını, yürüttüğünü ve kuruluşun işleyişini kapsayıcı stratejisine uygun olarak denetlemek, CEO’nun sorumluluğundadır.
Temel değerler bir şirket için fark yaratabilir. Mesela Adidas şunları taahhüt eder. Rekabetçi konumunu iyileştirmek için şirketin markalarını ve ürünlerini sürekli olarak güçlendirmeyi taahhüt eder.
CEO, şirketinin benzersiz satış teklifinin ne olduğunu belirlemeli ve bu teklif pazarda belirlenmelidir. Ayrıca çoğu CEO, bir şirketin başarısı için kritik öneme sahip açıkça tanımlanmış bir vizyonu düşünmelidir. Bu vizyon piyasanın, rekabetin ve şirketin potansiyelinin gerçekçi bir değerlendirmesine dayanmalıdır. Vizyon, şirketin genel yönünü ve temel çalışma prensiplerini oluşturmalıdır.
Şirketin Halka Açık Olması
CEO genellikle şirketin halka açık yüzüdür. Örneğin Mark Zuckerberg, Facebook ile eş anlamlıdır. Ortaya çıkan görevler arasında röportajlar ve medya talepleri, radyo ve TV’lerde yer almak, basın bültenleri yayınlamak ve yerel etkinliklere katılmak yer alabilir. Pek çok yeni girişimci, Mark Zuckerberg ve Elon Musk gibi figürleri görüyor ve başarılı olmak için de halka açık bir imaj oluşturmaları gerektiğine inanıyor.
Gerçekte, bu gerçeklerden daha fazlası olamazdı. Birçok CEO, perde arkasında gizli kalır, bu yüzden her girişimci, halkın karşı karşıya olduğu bir rolün, güçlü kıyafeti olup olmadığına karar vermelidir. Bir CEO, şirketin itibarına zarar vermemelidir.
Yönetim Kuruluna Raporlama
Standart bir şirkette, CEO bir yönetim kuruluna rapor verecek ve genellikle tavsiye ve rehberlik isteyecektir. CEO, genellikle bu kurul tarafından seçilir. Ancak yönetici atamaları şirketin yapısına bağlıdır. Bazı durumlarda şirket, şirket hisselerinin çoğuna sahip olabilen CEO tarafından kurulmuştur.
Bu bağlamda, yönetim kurulunun şirketteki otoritesi, CEO’nun genel katılımına bağlı olarak büyük ölçüde değişecektir, çünkü aslında yönetim kurulunda görev yapabilir ve başkanı olabilir. Bu, tartışmalı bir konudur, çünkü birçoğu, yönetim kurulu başkanı ve CEO’nun, ayrı pozisyonlar olması gerektiğine ve daha iyi şirket denetimine izin verdiğine inanmaktadır.
İnsan Kaynakları İçin Bir Yön Geliştirme
Xerox ve General Motors’un ortak noktası nedir? Her iki şirket de İnsan Kaynakları başkan vekillerini CEO’ya terfi ettirdi. Bu taktik henüz sıradan olmasa da, İK departmanının arkasındaki gücü vurgulamaya ve bir CEO’nun, kuruluşun çalışanları hakkında her zaman stratejik olarak, nasıl düşünmesi gerektiğini göstermeye hizmet eder. Bir şirket, ancak kilit çalışanları, öğrenmeye ve büyümeye devam ederse başarılı olacaktır.
Bir rüya takımı oluşturmak zordur, ancak değerli bir girişimdir. Çalışanlara yatırım yapmak da elde tutma açısından fark yaratacaktır. CEO olarak, ekibinizin becerilerini geliştirebilir ve kilit işe alımlarınızı daha uzun süre devam ettirirseniz, herkes kazanır.
İş Ağı Oluşturma
Bir iş ağı oluşturmak, bir kuruluşta çeşitli amaçlara hizmet edebilir ve CEO’nun üstlenebileceği önemli bir görevdir. Bu, satıcılarla bağlantı kurmayı, potansiyel satın alma fırsatlarını ortaya çıkartmayı, ilgili endüstri etkinliklerine katılmayı, akranları ve mentorlarla zorlukları paylaşmayı, yerel buluşma gruplarını başlatmayı ve daha fazlasını içerebilir.
Her şeyden önce ilişkiler işin temelini oluşturur. Fikirleri başkalarıyla paylaşma yeteneği paha biçilemezdir. Ve bir şirketin bir sonraki büyüme dalgasının, CEO’nun ilişkiler yoluyla yarattığı atılımlardan gelmesi için de iyi bir şans bulunmaktadır. Uzmanlığı artırmak değerlidir, ancak liderin stratejik bağlantılar kurarak kaydedebileceği ilerlemeyle karşılaştırılamaz.
Edinme Fırsatlarını Bulma
Satışları artırmak bir şirketin büyümesi için yeterli değildir. Potansiyel bir satın almanın faydaları arasında personel, ilişkiler, itibar, veriler, farklı bir pazar segmentine erişim, ekipman ve diğer kaynaklar sayılabilir. İlgili bir pazarda rakip veya işletme edinmek, bir şirketin verimliliğini artırabilir ve aksi taktirde mümkün olmayabilecek bir oranda genişlemesine izin verebilir.
Son Olarak;
Bir CEO’nun görevleri kendi şirketinin gereksinimlerine bağlı olsa da, anahtar paket, bu yöneticinin mutlaka bir “mikro” düzeyde yürütülmesi gerekmemesidir. Aslında CEO’ların etkili olabilmesi ve sorumluluklarını yerine getirebilmeleri için makro düzeyde faaliyet göstermeleri gerekmektedir. Bu, CEO olarak, her zaman şirketin kilit liderinin kim olduğunu, ne yapmaları gerektiğini ve görevlerini yerine getirmeleri için onları nasıl güçlendirebileceklerini ve ilerlemelerini takip edebileceğinizi düşünmeniz gerektiği anlamına gelir.
