Kıdem Tazminatı Ne Demek?
İşveren tarafından iş görene işi bırakırken yapılan ödemedir kıdem tazminatı ve içeriği iş kanunu ile düzenlenmiştir.
İş görene kıdem tazminatı hakkı, işveren tarafından işine son verilmesi durumunda doğan bir hak olarak uygulanmakta idi. Ancak yeni bir uygulama ile belirli bazı durumlarda iş görenin işi bıraktığı hallerde de kıdem tazminatı alabileceği belirtiliyor.
1999 yılından önce iş başlangıcı olanların 3600 gün ile mümkün olan emekliliği beklemeden ya da işten çıkarılma sürecini yaşamadan kıdem tazminatı hakkından yararlanabilmenin içeriği genişletilmiş. 1999 yılından sonra iş başlangıcı yapmış olanların da emeklilik sürecini geçirmeden kıdem tazminatı hakkından yararlanabilecekleri ancak belirli koşulları sağlamaları gerektiği bilgisine yer veriliyor.
Kıdem tazminatı almak için iş görenin son iş yerinde 1 yıl çalışmış olması koşulu aranarak normal işleyiş sürecine göre vefat, emeklilik ya da iş görenin işten atılması durumunda ödenen bir hak olarak uygulanıyordu. İş görenin kendi isteği ile ayrılarak kıdem tazminatı alabilmesi için iş görenin tamamen haklı olduğu bir gerekçe ile işten ayrılması ya da erkeklerin askerlik durumları veya kadınların da evlendikten sonraki 1 yıllık süreç içinde işten ayrılmış olmaları gerekiyor.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanıyor?
Kıdem tazminatı hakkının doğabilmesi için aynı işverene bağlı iş yerinde iş görenin en az Bir yıl çalışmış olması koşulu aranıyor. Son iş yeri esas alınarak her yıl için geçerli olan 30 günlük brüt ücret üzerinden kıdem tazminatı hesaplanıyor.
Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için bir örnek ile açıklamakta yarar var. Siz bir iş yerinde 6 yıldır çalışıyorsunuz ve son aldığınız ücret 2.500 Lira olsun işten ayrılırken alacağınız kıdem tazminatı 6 yıl x 2.500 brüt ücret= 15.000 Liradır.
Yol yardımı, yemek gibi yan hak ödemeleri hesaba dahil edilerek sadece damga vergisi için kesinti yapılıyor. Ayrıca aylık brüt maaş için bir en fazla sınır söz konusu 2018 yılı için açıklanan üst sınırın 5.001,76 Lira olarak açıklandığı belirtiliyor kaynaklarda.
Konu hakkında detaylı bilgi için: Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır inceleyebilirsiniz.
İhbar Tazminatı Nedir?
İşçi veya iş verenin birbirlerine önceden haber vererek işi sonlandırma sürecidir ihbar süresi. Gerekli olan bilgi verilmeden işçi ya da işveren tarafından işe son verilmesi durumu ihbar tazminatı hakkını doğurmaktadır. Bildirim yapmadan işi sonlandıran tarafın diğer tarafa ödemekle yükümlü olduğu ödeme miktarı ihbar tazminatıdır.
İhbar Süreleri Nelerdir?
- 6 Aydan kısa süre için 14 günlük brüt ücret üzerinden ihbar tazminatı ödenir.
- 6 Ay ile 1,5 yıl arasında çalışma süresi bulunanlar 28 günlük brüt ücret üzerinden ihbar tazminatı ödenir.
- 1,5 Yıl ile 3yıl arasında çalışma süresi bulananlar 42 günlük brüt ücret üzerinden ihbar tazminatı alırlar.
- 3 yıl ve üzeri süre çalışma hayatı bulananlar 56 günlük brüt ücret üzerinden ihbar tazminatı alırlar.
Bildirim, ihbar edilen durumu anlatır, ihbar tarihi bildirimin yapıldığı tarihtir. Yine uygulamayı örneklendirerek açıklamak konuyu daha anlaşılır hale getirecektir.
İhbar Süresi Nasıl Hesaplanır?
İhbar süresi başlamadan işine son verilen bir iş gören bu sırada 8 aydır o iş yerinde çalışıyorsa ve aldığı ücret 3.000 Lira ise iş görene ödenecek ihbar tazminatı miktarını hesaplamak için önce brüt ücret miktarı 30 iş gününe bölünür. 3000/30=100 Lira günlük ücret miktarı bulunur.
8 Ay çalışmış bir iş görenin ihbar süresi 28 gün olduğundan 28 x 100=2.800 Lira ihbar tazminatı miktarı bulunur ancak işlem burada bitmez. Bulunan miktardan gelir vergisi ve damga vergisi miktarları kesilerek kalan miktarın ödemesi yapılır.
Hesaplamalar içinde bulunulan yılın, açıklanan vergi dilimleri üzerinden gerçekleşir.
İşsizlik Sigortası Nedir?
Kendi isteği dışında ve kusursuz olduğu halde işsiz kalan iş gören, işine son verildiği tarihten önceki 120 günlük süre boyunca prim ödemesi yapmış ise ve son 3 yıllık süre içinde minimum 600 gün işsizlik sigortası ödemiş ise işsizlik sigortasından yararlanmaya hak kazanıyor.
İş gören işine son verilen tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a şahsen ya da elektronik ortamda müracaatını gerçekleştirebiliyor. 600 gün prim ödemesi bulunan iş görenler 180 gün işsizlik maaşı alabiliyorlar. 900 Gün prim ödemesi bulunan iş görenler 240 gün işsizlik maaşı alabiliyorlar. 1080 gün prim ödemesi bulunanlar ise 300 işsizlik maaşı alabiliyorlar.
